مردم مشهد در دوران قاجار، کوچه آخوندخراسانی ۶ را بهعنوان بخش انتهایی کوچه «حوضمونس» میشناختند که راسته کوچه سراب را به بازار بزرگ وصل میکرد. در این کوچه، بزرگان بسیاری رفتوآمد میکردند، اما ماندگارترین نام، امیرتیمور کلالی، وزیر دولت مصدق بوده است.
بسیاری از مردم بهدلیل وجود مسجد و حسینیه خواجهروشنایی در ابتدای این کوچه، آن را با نام خواجهروشنایی هم میشناسند.
به گفته اهالی، خانه میرزااحمد کفایی، فرزند آخوند خراسانی، از علمای قدیمی در این کوچه قرار دارد. او را در سال۱۳۰۲ شمسی (۱۳۴۱ ق) از نجف اخراج کردند و، چون اجازه بازگشت به نجف را ندادند، در مشهد ساکن شد.
در نقشه دالمج (۱۲۸۶ ق) بهجز قبرستان کوچک خواجهروشنایی، تکیه خواجهروشنایی نیز دیده میشود که نشان از قدمت این مسجد و حسینیه دارد.
درمقابل مسجد خواجه روشنایی، آرامگاه حاجی میرزاعلی صدرالاشرف تبریزی قرار دارد. تا چندسال قبل، کاشی قدیمی سردر آن نصب بود، اما اکنون به سرقت رفته است.
در ابتدای کوچه بر بالای تابلو نام معبر، تابلو دیگری هم نصب شده که حاکی از فعالیت دفتر آیتالله وحید خراسانی از سال ۱۳۸۱ در این کوچه است.
* این گزارش سهشنبه ۸ خردادماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۶۹ شهرآرامحله منطقه ۷ و ۸ چاپ شده است.